Lichaamsdeel: Voeten

In de botten van kinderen zitten nog groeischijven. Groeischijven zijn schijven van kraakbeen dichtbij de uiteinden van de botten die voor extra lengtegroei zorgen. Ook in de voet zitten groeischijven. De groeischijf van het hielbeen kan bij kinderen in de groei voor problemen zorgen. Doordat er onregelmatigheden in voor kunnen komen en doordat het hielbeen in verschillende richtingen moet groeien.

De achillespees hecht aan op de groeischijf. Dit is een sterke pees en kan door de hoeveelheid krachten en druk problemen veroorzaken op de groeischijf. Het komt voor bij kinderen tussen de 8 en 13 jaar, eerder bij jongens dan bij meisjes. De klachten verdwijnen wanneer de groeischijf is uitgegroeid.

Veel voetproblemen bij volwassenen vinden hun oorsprong in de kindertijd of zijn aangeboren. Regelmatig professionele aandacht en goede voetverzorging kan de kans op deze problemen op latere leeftijd verkleinen. Het negeren van een ongezonde voet kan klachten in andere delen van het lichaam veroorzaken, zoals in de benen en de rug. Na de geboorte zijn nog niet alle botstructuren in de voet volledig ontwikkeld zoals bij een volwassen voet het geval is. Tevens werken de voet- en beenspieren niet optimaal omdat hun aanhechting nog niet stevig is. De kindervoet kan dus niet vergeleken worden met een volwassen voet.

Schimmelnagels komen voor bij ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking en zijn in principe vrij onschuldig. Ze worden veroorzaakt wanneer schimmels de nagel of huid binnendringen. Het behandelen van een schimmelnagels is meestal niet noodzakelijk, maar door het uiterlijk van de aandoening vaak wel gewenst.

Jicht is een vorm van gewrichtsontsteking waarbij urinezuurkristallen neerslaan in gewrichten. Urinezuur is een normaal afvalproduct van onze stofwisseling. Als dit niet goed wordt uitgescheiden door de nieren, dan kan dit in het bloed terecht komen. Hierdoor kan jicht ontstaan. In de meeste gevallen komt dit tot uiting in het grote teengewricht. Maar het kan ook in andere gewrichten voorkomen, zoals handen, polsen, knieën en enkels. Vaak komt jicht in aanvallen, met perioden zonder klachten en perioden met erg veel pijnklachten.

Met name de nagels van de grote teen kunnen bij een te smalle schoen onderhevig zijn aan te hoge druk en wrijving waardoor de nagel in de nagelwal kan graag ingroeien. Als dit niet op tijd verholpen wordt kan dit uitmonden in een ontsteking. De nagel zit letterlijk vast in de huid en zal allereerst los gemaakt moeten worden van de huid. Vaak is er sprake van een onderliggend probleem waardoor de nagel sneller kans heeft op ingroeien in de huid. De nagel kan ‘hyperconvex’ zijn, dit wil zeggen dat de nagel erg bol groeit, hierdoor liggen de nageluiteinden van de nagelplaat te diep in de huid. Dit type nagels zal altijd veel aandacht nodig hebben om ingroeien te voorkomen.

Bij een ‘holvoet’ is het contact oppervlak van de voeten op de grond erg gering. Dit heeft te maken met de stand van de voeten. Het meest kenmerkende verschijnsel is een hoge wreef. Hierdoor komt de middenvoet van de grond af en maken alleen de voorvoet en de hak contact met de grond. Als gevolg van dit verschijnsel mist de voet stabiliteit. Hierdoor gaan de tenen vaak klauwen om meer grip te krijgen. Ook kan het voorkomen dat het hielbeen op de buitenzijde gekanteld staat. Dit heeft te maken met de beweeglijkheid in het enkelgewricht. Doordat deze bij een holvoet gering is, zoekt het hielbeen een kortere weg om af te wikkelen, dit gebeurd dan vaak op de buitenzijde van de voeten.

Wanneer de huid rondom de hak (hielen) erg droog is, kan er op een gegeven moment eelt ontstaan. Indien dit eelt steeds dikker gaat groeien, kan het gaan scheuren en ontstaan er kloven. Een kloof is eigenlijk een opening in het eelt, met vaak ‘gezonde’ huid ertussen. Dit kan soms erg pijnlijk zijn wanneer de voeten belast worden.

Aan de onderzijde van de voet loopt een peesplaat (aponeurosisplantaris). Deze begint bij de hiel en loopt naar de kopjes van de middenvoetsbeentjes. Deze pees houdt de voetboog op spanning. Als er teveel rek op komt, dan kan deze gaan ontsteken. Het peesblad is niet erg elastisch, omdat anders de voet fors zou doorzakken bij het staan en de afwikkeling verstoord zou raken. Een peesplaat ontsteking (plantairefasciitis) wordt meestal veroorzaakt door een te grote trekkracht aan de aanhechting van de peesplaat onder de voet. Indien er chronische overbelasting plaatsvindt kan er een irritatie ontstaan van de peesplaat aan de aanhechting op de hak. Dit kan ofwel een aanhechtingsprobleem zijn of het hielbeen kan extra botvorming aanmaken ter bescherming (dit noemt men hielspoor). Dit kan alleen op een röntgenfoto gezien worden.

Veelal worden klachten rondom het ‘hielbeen’ meteen benoemt met de term ‘hielspoor’. Vaak klopt dit echter niet, de klachten bevinden zich eerder aan de aanhechting van de peesplaat, dan ter hoogte van het eventuele aanwezige extra botvorming.

De calcaneus (het hielbeen), is een groot botstuk die samen met de talus (het sprongbeen) het enkelgewricht vormt. Dit bot staat ook in nauw contact met bepaalde enkelbanden en heeft verbindingen met middenvoetsbeentjes. Wanneer er een beschadiging of blessure ontstaat ter hoogte van dit botstuk kan dit op twee plekken tot uiting komen, namelijk aan de onderzijde en aan de achterzijde. Wij zullen het vanaf hebben over de pijnklachten aan de onderzijde van het hielbeen.

Bij een afwijkende teenstand wordt vaak gesproken over hamertenen of klauwtenen. Hierbij staan de midden of eindkootjes van de teen gebogen. Dit kan ofwel geklauwd zijn: Dan staat het middenkootje gebogen richting de grond. Ofwel het eindkootje kan gebogen staan, dan spreken we van een hamerteen.